(AMC VALUE – Mục đích cơ sở giá trị định giá máy móc thiết bị) – Định giá máy móc, thiết bị là căn cứ và là nền tảng cần thiết để thực hiện quản lý tài sản nói chung và máy, thiết bị nói riêng có hiệu quả hơn. Định giá máy, thiết bị là cơ sở để đưa ra các quyết định liên quan đến việc mua sắm mới, chuyển nhương máy, thiết bị đang sử dụng, đánh thuế, chi thuê, bảo hiểm, cầm cố, đầu tư và báo cáo tài chính…
Định giá máy, thiết bị được thực hiện cho những mục đích cụ thể và mục đích định giá lại quyết định việc lựa chọn cơ sở giá trị, đó là định giá dựa trên cơ sở giá trị thị trường hay giá trị phi thị trường, và từ đó, giúp người định giá lựa chọn phương pháp định giá phù hợp. Do vậy người định giá cần nắm vững về mục đích định giá thông qua việc trao đổi với khách hàng về loại máy, thiết bị cần định giá, sử dụng kết quả định giá phục vụ cho việc gì, cũng như dựa trên kinh nghiệm, hiểu biết và trình độ của mình và phải giải thích, trình bày rõ ràng đầy đủ trong báo cáo định giá.
1. Mục đích định giá máy móc thiết bị
Mục đích định giá có ảnh hưởng đến lựa chọn cơ sở định giá. Xác định chính xác mục đich định giá giúp người định giá tránh được việc lựa chọn cơ sở định giá không đúng qua đó áp dụng phương pháp định giá không thích hợp, dẫn đến việc định giá không đúng với mục đích được yêu cầu. Hiện nay, định giá máy, thiết bị thường phục vụ cho các mục đích sau:
- Mua bán, chuyển nhượng, cho thuê;
- Liên doanh, liên kết, đầu thầu, đấu giá, lập dự toán đầu tư
- Thế chấp
- Tính thuế
- Giải quyết tranh chấp
- Hạch toán kế toán
- Các mục đích khác
2. Cơ sở giá trị trong định giá máy, thiết bị
Giống như hoạt động định giá tài sản nói chung định giá máy, thiết bị cũng có hai cơ sở giá trị đó là: giá trị thị trường và giá trị phi thị trường.
Người định giá và người sử dụng dịch vụ định phải phân biệt rõ sự khác nhau giữa giá thị trường và giá phi thị trường để đảm bảo đưa đến kết quả định giá khách quan.
2.1. Giá trị thị trường
Giá trị thị trường là mức giá ước tính của máy móc thiết bị tại thời điểm, địa điểm thẩm định giá, giữa một bên là người mua sẵn sàng mua và một bên là người bán sẵn sàng bán, trong một giao dịch khách quan, độc lập, có đủ thông tin, các bên tham gia hành động một cách có hiểu biết, thận trọng và không bị ép buộc.
2.2. Giá trị phi thị trường
Giá trị phi thị trường là mức giá ước tính của một máy móc thiết bị tại thời điểm, địa điểm thẩm định giá, không phản ánh giá trị thị trường mà căn cứ vào đặc điểm kinh tế – kỹ thuật, chức năng, công dụng của máy móc thiết bị, những lợi ích mà máy móc thiết bị mang lại trong quá trình sử dụng, giá trị đối với một số người mua đặc biệt, giá trị khi giao dịch trong điều kiện hạn chế, giá trị đối với một số mục đích thẩm định giá đặc biệt và các giá trị không phản ánh giá trị thị trường khác. Giá trị phi thị trường bao gồm: giá trị tài sản bắt buộc phải bán, giá trị đặc biệt, giá trị đầu tư, giá trị để tính thuế hoặc các giá trị khác
3. Mối quan hệ giữa mục đích và cơ sở giá trị trong định giá
Mục đích định giá sẽ quyết định việc lựa chọn cơ sở giá trị trong định giá. Khi định giá máy, thiết bi, người định giá cần chú ý :
– Mục đích định giá phải được xác định rõ ràng;
– Mục đích và cơ sở ccuar định giá được áp dụng phải phù hợp với các quy định của pháp luật;
– Mục đích định giá và việc lựa chọn cơ sở giá trị để định giá phải phù hợp với nhau, ở đây cơ thể minh chứng mối liên hệ này như sau:
- Đối với thế chấp và mua bán, trao đổi công khai: Cơ sở của định giá là giá trị thị trường.
- Đối với bảo hiểm: Cơ sở của định giá là giá trị phi thị trường, cụ thể là chi phí phục hồi nguyên trạng hay những cơ sỏ khác được nêu ra trong hợp đồng bảo hiểm, phù hợp với những quy định của bảo hiểm.
- Đối với công tác hạch toán: máy, thiết bị thông thường với mục đích phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, cơ sở định giá là giá trị thị trường của giá trị sử dụng còn lại; đối với máy, thiết bị chuyên dùng, không bán phổ biến trên thị trường, cơ sở định giá là giá trị phi thị trường (chi phí thay thế – khấu hao tích luỹ)- mặc dù đây là giá trị phi thị trường, nhưng đối với việc định giá cho mục đích báo cáo tài chính nó được coi thay thế giá trị thị trường, được chấp nhận như giá trị thị trường.
- Đối với mục đích tính thuế: Cơ sở định giá là giá trị phi thị trường, cụ thể cơ sở định giá là những quy định của nhà nước có liên quan đến việc tính thuế máy, thiết bị.
- Định giá cho các mục đích khác: Cơ sở định giá phổ biến là giá thị trường, nếu sử dụng cơ sở giá trị phi thị trường thì phải giải thích lý do của việc sử dụng cơ sở giá trị này trong báo cáo định giá.